İzaleyi Şuyu Davası (Ortaklığın Giderilmesi)

Kilercioğlu Hukuk & Danışmanlık olarak Gönen’de miras hukuku alanında; miras avukatlığı, mirasçılar arasında doğan uyuşmazlıkların çözümü, tereke paylaşımı ve izale-i şüyu (ortaklığın giderilmesi) davalarında profesyonel hukuki danışmanlık sağlamaktayız.

1 .İzaleyi Şüyu/ Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?

İzale-i şüyu, yani ortaklığın giderilmesi davası; paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır ya da taşınmaz bir mal üzerindeki ortak mülkiyeti sona erdirmeyi ve malın kişisel mülkiyete konu hale getirilmesini sağlayan bir dava türüdür. Bu dava ile ortaklık ilişkisi ortadan kaldırılır ve her paydaş kendi payı üzerinde serbestçe tasarruf edebilir.

Ortaklığın giderilmesi davaları, taraf sayısının çok olduğu ve verilen kararın tüm paydaşlar açısından aynı sonucu doğurduğu toplu davalardandır. Hatta davayı açan paydaş, yargılama sırasında davasından vazgeçse bile, davalı paydaşlardan herhangi biri davayı sürdürme iradesini mahkemeye bildirdiğinde yargılama devam eder ve ortaklık yine sona erdirilir. Bu nedenle izale-i şüyu davaları niteliği gereği herkesi bağlayan sonuçlar doğurur.

2.Ortaklığın Giderilme Yolları

Ortaklığın giderilmesi iki farklı yöntemle gerçekleştirilir:

a.Aynen Taksim Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Aynen taksim, taşınır veya taşınmaz malın mümkünse fiilen bölünerek paydaşlara dağıtılmasıdır.
Örneğin, imar açısından bölünebilir nitelikte olan bir arsanın iki eşit parçaya ayrılarak paydaşlara verilmesi aynen taksime örnektir. Malın bölünmesi ekonomik değerini düşürüyor veya teknik olarak mümkün olmuyorsa aynen taksim uygulanmaz.

Paydaşlığın giderilmesi davalarında, mahkemenin taşınmazın aynen taksimine karar verebilmesi için öncelikle taşınmazın yüzölçümü, fiziki durumu, paydaş ve pay sayısı, tarım arazisi olup olmadığı gibi özelliklerinin, ayrıca imar mevzuatı açısından bölünebilirliğinin incelenmesi gerekir.

b.Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Aynen taksimin mümkün olmadığı durumlarda taşınır ya da taşınmaz mal icra müdürlüğü aracılığıyla açık artırmayla satılır ve satıştan elde edilen bedel paydaşlara payları oranında dağıtılır. Uygulamada özellikle konut, bina veya bölünmeye elverişli olmayan arazilerde genellikle satış yöntemi tercih edilir.

Taşınmazın aynen bölünmesi hâlinde ekonomik değerinde belirgin bir düşüş meydana gelecekse, mahkeme aynen taksim yoluna gidemez. Aynı şekilde, paydaşların açık rızası bulunmadıkça taşınmazın sadece bir kısmının paylı olarak bırakılması da mümkün değildir.

3.Ortaklığın Giderilmesi Davası Kime Karşı Açılır?

Ortaklığın giderilmesi davası, ortak mülkiyet ilişkisi içinde bulunan tüm paydaşlara karşı açılmak zorundadır. Taşınmaz veya taşınır üzerinde pay sahibi olan herkes davada taraf olarak gösterilmeli ve davaya dahil edilmelidir. Önemli bir husus da şudur: Paydaşlardan birinin vefatı halinde, o kişinin payı mirasçılarına geçtiği için, mirasçılık belgesinde adı geçen tüm mirasçıların davaya taraf olarak dahil edilmesi gerekir. Tüm zorunlu paydaşlar davaya katılmadan dava sonuçlandırılamaz.

Paydaşlar kendi aralarında anlaşarak ortaklığı sonlandırabilir; ancak anlaşma sağlanamazsa paydaşlardan biri, diğer tüm paydaşlar aleyhine izale-i şüyu davası açarak ortaklığın mahkeme kararıyla sona erdirilmesini isteyebilir.

4.Muhdesatın Aidiyeti

Ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davasına konu taşınmaz üzerinde yer alan bina, ağaç, tesis gibi muhdesatın kime ait olduğu konusunda ortaklar arasında bir uyuşmazlık varsa, bu mesele izale-i şuyu dosyasında çözülemez. Böyle bir durumda ayrıca “muhdesatın aidiyetinin tespiti davası” açılması gerekir.

Muhdesatın aidiyetine ilişkin dava açıldığında, ortaklığın giderilmesi davası bekletici mesele yapılır. Çünkü taşınmaz üzerindeki bütünleyici parçaların (muhdesatın) mülkiyeti netleştirilmeden ortaklığın sağlıklı bir şekilde sona erdirilmesi mümkün değildir. Muhdesatın kime ait olduğunun belirlenmesinden sonra, bu unsurlar da dahil edilerek ortaklığın giderilmesi işlemi tamamlanır.

 

 

1.12.2025 21 Can Kilercioğlu