Kıdem Tazminatı

Kilercioğlu Hukuk & Danışmanlık olarak; Gönen'de iş hukuku alanında, işçi avukatlığı ve işveren avukatlığı yapmakta ve hukuki danışmanlık yapmaktayız. İşten çıkarılma, iş sözleşmesinin feshi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ve işçi alacakları gibi konularda işçi ve işveren tarafına yönelik danışmanlık hizmeti vermekteyiz.

Gönen’de faaliyet gösteren bir işverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya “kıdem tazminatı” denilmektedir. 

Kıdem tazminatı, iş sözleşmesi sona erdikten sonra işçiler tarafından en çok dava konusu yapılan alacak türlerinden bir tanesidir. Bunun sebebi; işçinin kıdemi arttıkça, kıdem tazminatı olarak ödenecek ücretin de artmasıdır.

1.Kıdem Tazminatı Almanın Şartları Nelerdir?

İşçinin, iş sözleşmesinin feshedildiği her durum ve koşulda kıdem tazminatı alması mümkün değildir. Kıdem tazminatını almak belli koşullara bağlanmıştır.

a. İlk olarak, işçinin 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde işçi olması gerekir. Örneğin; ile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işler, ev hizmetleri, çıraklar ve sporcular hakkında İş Kanunu hükümleri uygulanmaz.

b. İkinci olarak, işçinin, kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için işçinin iş yerindeki iş süresinin en az bir yıl devam etmesi gerekir. İşçinin, aynı işverene ait farklı işyerlerinde çalışması durumunda, çalıştığı bu süreler 1 yıllık sürenin hesaplanmasında dikkate alınır.

c.  Belirsiz süreli iş sözleşmesi mevcut olmalı ve bu sözleşmenin işçi tarafından haklı nedenle veya işveren tarafından haksız bir nedenle feshedilmesi gerekir. İş sözleşmesinin aşağıda örnek verilen şekillerde sona ermesi durumunda işçi, kıdem tazminatına hak kazanır:

-İşçinin haklı nedenle derhal fesih yaparak işten ayrılması,
-İşçinin zorunlu askerlik görevi için işten ayrılması,
-Kadın işçinin evlendikten sonraki 1 yıl içinde kendi isteğiyle ayrılması,
-İşçinin emekli olması,
-İşverenin işçiyi haklı bir nedeni olmaksızın işten çıkarması,
-İşçinin ölmesi.

2.Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı işçinin almış olduğu son ücret üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatına esas ücret, giydirilmiş brüt ücrettir. Giydirilmiş brüt ücret ise çıplak brüt ücrete; çalışana düzenli olarak sağlanan ve para ile ölçülebilen tüm ek menfaatlerin (yol, yemek, ikramiye vb.) eklenmesiyle elde edilen kazançtır.

3.İşyerinin Devri Halinde Kıdem Tazminatından Sorumluluk Kimdedir?
İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.

Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.
Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.

4.İşçiye Çalışırken Kıdem Tazminatı Ödenir Mi?

Hayır, işçi çalışırken kıdem tazminatı ödenmesi mümkün değildir. Bu şekilde yapılan ödemeler avans olarak kabul edilir.

İşçinin iş sözleşmesinin feshinde kıdem tazminatına hak kazanması durumunda, işyeri ya da işyerlerinde geçen tüm hizmet sürelerine göre kıdem tazminatı hesaplanmalı, daha önce avans olarak ödenen miktar kanuni faiziyle birlikte mahsup edilmesi gerekir.

5.İhbar Süresi İçerisinde İşçinin Maaşının Artarsa Kıdem Tazminatını Etkiler Mi?

Kıdem tazminata esas ücretin işçinin son ücreti olduğu tartışmasızdır. Ancak işveren işçinin iş akdini bildirimli fesih yoluyla sona erdirmek istediğinde ona bildirim yapar ve ihbar süresinin sonunda iş akdinin sona ereceğini bildirir.

Böyle durumlarda bazen ihbar süresinin sonuna kadar asgari ücret artışı gibi ücret artışları görülebilir. İşverence dikkate alınması gereken son ücret; işçiye bildirim yapıldığı tarihteki ücret değil, ihbar süresinin sonundaki ücret olmalıdır.

6.Raporlu Günler Kıdem Tazminatı Hesabını Etkiler Mi?

Kıdem tazminatı, miktarı işçinin kıdemiyle doğru orantılı olarak artan bir ödeme türüdür. İşçinin kıdemi ne kadar çoksa, kıdem tazminatının miktarı da o kadar artar. İşçinin istirahat raporlu olduğu günler de bu zamana dahildir fakat istisnaları mevcuttur.

Buna göre; işçinin birbiri ardına gelen ve ihbar süresini 6 hafta aşmayan raporları kıdem hesabına dikkate alınmalıdır. Örneğin 8 haftalık ihbar süresine tabi olan işçinin kesintisiz aldığı rapor gün sayısı 14 haftayı aştığı anda, artık 14 haftanın üzerinde yer alan raporlu günler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmayacaktır.

7.İşçinin Grev, Lokavt, Tutukluluk ve Hükümlülük Süreleri Kıdeme Etki Eder Mi?

İşçinin iş sözleşmesinin askıda olduğu durumlar, kıdem tazminatı hesabının dışında tutulması gereken günleri ifade eder. İşçinin grevde veya lokavtta geçirdiği süreler ile tutuklu ya da hükümlü olarak çalışmadığı süreler de kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmamalıdır.

8.Kıdem Tazminatı Haczedilebilir Mi?

İşçinin ücret alacaklarının 1/4’ünün haczedilmesi mümkündür. Bu durumda ücret sayılan her türlü ödeme icraya konu olabilir. Fakat, kıdem tazminatı ücret olarak değerlendirilebilecek bir ödeme değildir. Bu sebeple işçinin hak kazandığı kıdem tazminatının tümünün haczedilmesi mümkündür.

9.İşçinin Farklı Yerlerde Sigortalı Gösterilmesi Kıdem Tazminatını Nasıl Etkiler?

İşçi hangi işyerinde çalışıyorsa, o işyeri kayıtları üzerinden sigortalı gösterilmelidir. Çalışma hayatında bu çoğu zaman gerçekleşse de özellikle birbiriyle bağlantılı şirketler arasında işçi sigortalarının transfer edildiği görülmektedir.

Burada genel olarak işçinin çalıştığı işyeri sabit kalırken sigortalı göründüğü işyerleri değişmekte ve bu değişiklik işçinin iradesi dışında gerçekleşmektedir. Bu uygulama özellikle birden fazla işyerine sahip aile şirketlerinde ya da akrabalık ilişkilerinin yoğun olduğu işletmelerde olmaktadır.

Bu gibi durumlarda Yargıtay “organik bağ” kavramı üzerinden ilerler ve işçinin sigortalı gösterildiği farklı işyerleri arasında organik bir bağ olduğu kanaatine varırsa, tüm işyerlerini birlikte sorumlu tutar.

10.Kıdem Tazminatı Taksitle Ödenir Mi?

Kıdem tazminatı işçinin seneler boyu çalışmasının sonunda aldığı bir tür ikramiye olarak adlandırılabilir. Memurun emekli ikramiyesi olduğu gibi, işçinin de işyerinden ayrıldığında toplu olarak alabileceği en önemli ödeme kıdem tazminatı olacaktır.

Ancak çeşitli nedenlerle işveren kıdem tazminatı ödemesini taksitle yapmak isteyebilmektedir. Kıdem tazminatının taksitle ödenmesi işverenin tek başına alabileceği bir karar değildir, işçinin de onayı gerekir. İşçi, kıdem tazminatının taksitle ödenmesi için onay verirse, artık taksitle ödeme mümkündür. 

18.11.2025 44 Can Kilercioğlu